Người phụ nữ 'không tuổi' của buôn làng
Ô nhiễm không khí, đặc biệt là vấn đề bụi mịn, đang trở thành mối lo ngại lớn trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Tại các đô thị lớn, chất lượng không khí ngày càng suy giảm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và đời sống của người dân. Theo báo cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 90% dân số toàn cầu đang phải sống trong bầu không khí ô nhiễm, và Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có mức độ ô nhiễm đáng báo động.Mặc dù các chính sách bảo vệ môi trường đã được triển khai, tình trạng ô nhiễm không khí vẫn tiếp tục gia tăng. Trong đó, bụi mịn và bụi siêu mịn được xem là một trong những tác nhân chính gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, từ hệ hô hấp, tim mạch cho đến làn da.Vậy bụi mịn là gì? Theo Cục Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), bụi mịn (Particulate Matter - PM) là những hạt vật chất rắn hoặc lỏng có kích thước siêu nhỏ, lơ lửng trong không khí. Chúng thường xuất phát từ các nguồn như khí thải phương tiện giao thông, hoạt động công nghiệp, đốt nhiên liệu hóa thạch, và cả các nguồn tự nhiên như bão cát hay cháy rừng. Kích thước của bụi mịn được đo bằng micromet (µm), và chúng thường quá nhỏ để có thể nhìn thấy bằng mắt thường.Chỉ số bụi mịn là một thông số quan trọng để đánh giá mức độ ô nhiễm không khí, đặc biệt tại các khu vực đô thị và công nghiệp. Hai loại bụi mịn phổ biến nhất là PM2.5 (các hạt có đường kính nhỏ hơn 2.5 µm) và PM10 (các hạt có đường kính nhỏ hơn 10 µm). Trong đó, PM2.5 được coi là nguy hiểm hơn do khả năng xâm nhập sâu vào phổi và máu, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe và tác động xấu tới làn da. Với kích thước siêu nhỏ, bụi mịn không chỉ ảnh hưởng đến hệ hô hấp và tim mạch mà còn tác động tiêu cực đến làn da. Chúng có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông, gây mụn, kích ứng, và đẩy nhanh quá trình lão hóa da. Đặc biệt, các hạt bụi mịn còn chứa nhiều chất độc hại như kim loại nặng và hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs), có khả năng gây tổn thương tế bào da và làm tăng nguy cơ ung thư da. Trước tình hình này, việc hiểu rõ về chỉ số bụi mịn và các biện pháp bảo vệ sức khỏe, làn da trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.Bụi mịn được phân loại dựa trên kích thước của các hạt, trong đó mỗi loại có khả năng tác động khác nhau. Đáng chú ý nhất là bụi mịn PM1.0, với kích thước nhỏ hơn 1 micromet (chỉ bằng khoảng 1/50 chiều rộng của một sợi tóc). Loại bụi này có khả năng vượt qua hàng rào bảo vệ của hệ hô hấp, xâm nhập sâu vào phế nang, gây cản trở quá trình trao đổi ô xy. Không chỉ vậy, chúng còn có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và thậm chí làm biến đổi cấu trúc DNA.Tiếp theo là bụi mịn PM2.5, có kích thước từ 1.0 đến 2.5 micromet (tương đương 1/20 chiều rộng sợi tóc). Loại bụi này dễ dàng thâm nhập vào máu thông qua đường hô hấp, mang theo các chất độc hại như nitơ, carbon và các hợp chất kim loại. Khi nồng độ PM2.5 trong không khí tăng cao, bầu trời thường trở nên mờ đục, giống như sương mù, làm giảm tầm nhìn và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.Bụi mịn PM10, với kích thước từ 2.5 đến 10 micromet (khoảng 1/5 chiều rộng sợi tóc), thường xuất hiện từ các hiện tượng tự nhiên như cháy rừng, núi lửa phun trào, bão cát hoặc lốc xoáy. Ngoài ra, chúng cũng có thể bắt nguồn từ phấn hoa, bào tử nấm hoặc chất thải của côn trùng. Mặc dù kích thước lớn hơn so với PM1.0 và PM2.5, PM10 vẫn có khả năng gây ra các vấn đề về hô hấp và kích ứng da. Bên cạnh đó, còn có các loại bụi siêu mịn với kích thước cực nhỏ, bao gồm:Đặc biệt, bụi siêu mịn PM0.1 có kích thước nhỏ đến mức không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Để so sánh, một hạt phấn hoa thường có kích thước từ 10 đến 30 micromet đã rất khó quan sát, trong khi các hạt bụi siêu mịn PM0.1 hoặc thậm chí các loại virus, vi khuẩn còn nhỏ hơn nữa. Chính vì kích thước siêu nhỏ này, chúng dễ dàng xâm nhập sâu vào cơ thể, làn da và gây ra nhiều tác động tiêu cực. Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nồng độ bụi mịn PM2.5 và PM1.0 được coi là an toàn cho sức khỏe nên duy trì ở các mức như sau: Tuy nhiên, WHO cũng nhấn mạnh rằng không có ngưỡng bụi mịn nào được coi là hoàn toàn vô hại. Ngay cả khi tiếp xúc với nồng độ thấp, bụi mịn vẫn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe và làn da. Dưới đây là bảng phân loại mức độ ô nhiễm bụi mịn PM2.5 và PM1.0 để tham khảo:Chất lượng không khí chungNồng độ bụi (µm/m3)Trạng tháiPM10(Bụi thô)PM2.5(Bụi mịn)PM1.0(Bụi siêu siêu mịn)Kém255 trở lên56 trở lên56 trở lênCó hại cho sức khỏe155 - 25436 - 5536 - 55Vừa phải55 - 15413 - 3513 - 35Tốt54 trở xuống12 trở xuống12 trở xuốngCác bạn hoàn toàn có thể kiểm tra nồng độ bụi mịn PM2.5 và PM1.0 tại khu vực mình sinh sống bằng cách sử dụng các ứng dụng trên điện thoại hoặc truy cập trang web chính thức của các tổ chức quản lý môi trường. Theo thông tin mới nhất từ ứng dụng Air Visual (phát triển bởi IQAir, có trụ sở tại Thụy Sĩ), nồng độ bụi mịn PM2.5 tại TP.HCM đang ở mức 65.0 μg/m³, vượt xa ngưỡng an toàn 5 μg/m³ do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị. Điều này cho thấy mức độ ô nhiễm không khí tại thành phố này đã cao gấp 13 lần so với tiêu chuẩn an toàn, báo hiệu tình trạng đáng báo động. Trong khi đó, tại Hà Nội, nồng độ bụi mịn PM2.5 còn ở mức cao hơn, vượt ngưỡng nghiêm trọng và được cảnh báo bằng màu tím trên bảng chỉ số chất lượng không khí.Theo Health, do kích thước siêu nhỏ và trọng lượng nhẹ, bụi mịn có khả năng lơ lửng trong không khí lâu hơn so với các hạt bụi lớn hơn. Điều này làm tăng nguy cơ con người và động vật hít phải chúng. Với kích thước chỉ từ 2.5 micromet trở xuống (nhỏ hơn 1/20 đến 1/30 đường kính sợi tóc), bụi mịn dễ dàng vượt qua hàng rào bảo vệ của mũi và họng, xâm nhập sâu vào phổi, thậm chí một số hạt siêu nhỏ còn có thể thâm nhập vào hệ tuần hoàn máu. Không chỉ gây hại cho hệ hô hấp và tim mạch, mà bụi mịn (PM2.5 và PM10) còn tác động tiêu cực đến làn da. Dưới đây là những ảnh hưởng xấu mà bụi mịn có thể "âm thầm" gây ra cho làn da:Ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng và nồng độ bụi mịn PM2.5 tại 2 thành phố lớn ngày càng vượt ngưỡng cho phép. Vậy đâu là giải pháp hoàn hảo cho làn da luôn khỏe đẹp giữa mùa ô nhiễm không khí? Theo các chuyên gia da liễu, liệu trình skincare trước vấn nạn ô nhiễm môi trường quan trọng nhất vẫn là bước làm sạch. Một làn da sạch luôn là nền tảng quan trọng để có một vẻ ngoài tươi sáng và rạng rỡ. Nhưng trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là sự xuất hiện của bụi mịn PM2.5, việc duy trì một làn da khỏe mạnh và đáng mơ ước trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.Bụi mịn PM2.5, với kích thước siêu nhỏ, không chỉ xâm nhập sâu vào da mà còn phá hủy hàng rào bảo vệ tự nhiên, làm mất đi sự cân bằng vốn có. Chúng âm thầm cản trở quá trình tái tạo da, dẫn đến hàng loạt vấn đề như mụn, kích ứng, viêm da, và đẩy nhanh quá trình lão hóa sớm. Đáng lo ngại hơn, hầu hết các sản phẩm sữa rửa mặt hiện nay trên thị trường đều không thể làm sạch sâu các hạt bụi mịn PM1.0 và PM2.5, khiến làn da khó lòng đạt được trạng thái sạch mịn và tươi khỏe giữa tình trạng ô nhiễm không khí đáng báo động.Dự báo được xu thế tất yếu và thấu hiểu được trách nhiệm của mình, thương hiệu Rejuvaskin với hơn 35 năm nổi tiếng tại Mỹ đã nghiên cứu và cho ra đời dòng sản phẩm sữa rửa mặt làm sạch bụi mịn PM2.5 Rejuvaskin Facial Cleanser. Đây là sản phẩm tiên phong tiên phong mang đến giải pháp bảo vệ sinh học với công thức làm sạch sâu cả bụi mịn mà cực kỳ dịu nhẹ và lành tính. Sữa rửa mặt Rejuvaskin Facial Cleanser mang lại cảm giác làm sạch sảng khoái mà không gây khô căng, phù hợp ngay cả với làn da nhạy cảm hay da mụn đạt tiêu chuẩn Good Face Project Hoa Kỳ. Với sự kết hợp hoàn hảo giữa các hoạt chất làm sạch chống ô nhiễm và thành phần tái tạo da, Rejuvaskin Facial Cleanser đã được kiểm chứng mang lại làn da mịn màng, sáng khỏe, tươi trẻ chỉ sau 7 ngày sử dụng.Tham khảo chi tiết sữa rửa mặt làm sạch bụi mịn Rejuvaskin tại đây và nhận ưu đãi hấp dẫn chưa từng có tới 19%: https://maihan.vn/rejuvaskin/sua-rua-mat-chong-o-nhiem-rejuvaskin.htmlKhông chỉ có bước làm sạch da mà các bạn nhớ dùng kem chống nắng có chỉ số SPF phù hợp để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV và bụi mịn. Đồng thời, sử dụng sản phẩm kem dưỡng chống ô xy hóa giúp trung hòa gốc tự do, ngăn ngừa lão hóa. Cũng cần đắp mặt nạ dưỡng ẩm giúp phục hồi và tăng cường hàng rào bảo vệ da.Hạn chế ra ngoài khi chỉ số bụi mịn cao và đeo khẩu trang chống bụi mịn khi đi ra đường. Bụi mịn là "kẻ thù" của làn da, nhưng với các biện pháp chăm sóc và bảo vệ phù hợp, bạn có thể giữ cho làn da luôn khỏe mạnh và tươi trẻ. Tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam nói chung và ở 2 thành phố lớn Hà Nội, TP.HCM ngày càng leo thang trên mức báo động đỏ. Vậy nên, các bạn cần trang bị kiến thức chăm sóc sức khỏe cùng làn da đúng cách để luôn khỏe đẹp giữa mùa ô nhiễm. Nhớ là bước làm sạch da vô cùng quan trọng và bắt buộc phải sử dụng các sản phẩm có khả năng làm sạch được bụi mịn nhé.CĐV Atletico Madrid phản đối việc ký hợp đồng của Ronaldo
Chị Đỗ Thị Huỳnh Hương (32 tuổi) phản ánh mới đây công ty đang làm việc (công ty TNHH MTV ở Q.5, TP.HCM), tổ chức tiệc cuối năm nhưng không đem lại nhiều niềm vui cho nhân viên. Lý do, theo chị Hương, vì phải tham gia trò chơi phản cảm, mang yếu tố dung tục. Cụ thể, mỗi cặp đôi nam nữ lập đội. Thành viên nữ đeo hai quả bong bóng phía trước ngực. Thành viên nam ngậm thanh nhựa nhọn với yêu cầu phải làm bể hai quả bong bóng. Đội nào hoàn thành xong thử thách làm bể cả hai quả bong bóng trong thời gian ngắn nhất sẽ chiến thắng."Tưởng là trò này vui nhưng thực tế làm nhiều người tham gia cảm thấy buồn. Với riêng tôi, thấy phản cảm và thô bỉ. Bởi khi thực hiện động tác của trò chơi, mặt của thành viên nam có thể đụng vào vòng 1 của thành viên nữ. Và thực tế trường hợp đó đã xảy ra", chị Hương kể và cho biết thêm: "Hầu như ai cũng phải tham gia vì đây là quy định "bất thành văn", không được xa rời những trò chơi đồng đội".Trên ứng dụng Threads, một thành viên cũng chia sẻ chuyện công ty (ở Q.Tân Phú, TP.HCM) vừa tổ chức liên hoan cuối năm vào ngày 10.1. MC của chương trình đã hướng dẫn và yêu cầu chơi trò ăn xúc xích. Người chơi phải buộc một đầu sợi dây vào xúc xích, đầu dây còn lại buộc trên người. Thử thách đặt ra là phải lắc lư thân người, xoay hông… sao cho có thể ngậm và ăn được xúc xích. "Mình thấy rất kỳ. Nhiều người khác cũng ái ngại với trò chơi này, đặc biệt là các bạn nữ. Nhưng phải hòa đồng vào tập thể nên chẳng thể từ chối tham gia", thành viên này nói.Cũng theo phản ánh từ thành viên trên Threads, trò chơi "ăn xúc xích" này còn có một biến thể khác nhưng chơi đồng đội, và đã xuất hiện ở một số bữa tiệc cuối năm. Cụ thể, hai đầu dây được buộc vào xúc xích và eo của thành viên nam. Người này phải nhảy theo nhạc. Nhiệm vụ của thành viên nữ là phải cúi thấp người để có thể ăn xúc xích. "Hành động này quá nhạy cảm", "Thật sự ngán ngẩm. Không thể chấp nhận những trò chơi dung tục như thế"… là những chỉ trích của dân mạng.Cách đây không lâu, một nam ca sĩ tổ chức họp fan (người hâm mộ) vào dịp cuối năm. Trò chơi "lắc hông ăn xúc xích" đã xuất hiện trong cuộc gặp này. Sau đó bị nhiều người lên án.Cũng tại những bữa tiệc cuối năm mà các công ty tổ chức để tri ân người lao động sau một năm làm việc, có những thử thách đọc không vấp, không sai câu nói của MC. Tuy nhiên, cái kết là nhiều người bị… quê, đỏ mặt rời sân khấu.Anh Nguyễn Mạnh Kiên (36 tuổi), làm việc tại một công ty lĩnh vực môi trường ở TP.Thủ Đức (TP.HCM), cho biết ngày 15.1 vừa qua có tham gia liên hoan cuối năm. Trong bữa tiệc này, 10 người chơi tham gia thử thách đọc câu "một cây sụ đọt, hai cây đọt sụ, ba cây sụ đọt, bốn cây đọt sụ… bảy cây sụ đọt". "Chẳng một ai có thể đọc mà không bị líu lưỡi, nói lái, đọc lộn và rơi vào tình huống bẽ mặt với đồng nghiệp", anh Kiên kể.Trên TikTok, có rất nhiều video của người dùng phản ánh việc trò chơi đọc theo câu nói của MC ngày càng phổ biến. Điều đáng nói là những câu nói ấy có những cụm từ mà khi nói lái lại mang ý nghĩa dung tục.Từng là người trong cuộc, Huỳnh Thị Diệu Hoa (26 tuổi), kế toán một công ty điện lạnh ở Q.Bình Thạnh (TP.HCM), kể: "Khi đọc nhầm lẫn một cụm từ thành từ lóng thường ám chỉ hành động quan hệ nam nữ, hàng chục đồng nghiệp ở phía dưới cũng như MC cười to. Khoảnh khắc ấy mình chỉ muốn độn thổ".Lê Thành Tân, nghiên cứu sinh tâm lý, Trường ĐH Newcastle (Úc), cho biết qua mạng xã hội, có nhiều video ghi lại hình ảnh những bữa tiệc cuối năm mà các trò chơi xuất hiện khá nhạy cảm, mang tính gợi dục. "Nhân viên các công ty có quyền từ chối nếu cảm thấy trò chơi không đem lại cảm giác thoải mái, tích cực. Một người không thể thay đổi quyết định của ban tổ chức, nhưng nhiều người đồng loạt lên tiếng phản ánh thì ban tổ chức sẽ thay đổi. Phải mạnh dạn từ chối chứ không thể cổ xúy những trò chơi dung tục. Tham gia tiệc cuối năm là để vui vẻ chứ không phải mang sự bực tức vào người", anh Tân chia sẻ và nói thêm: "Các công ty cũng nên lưu ý vấn đề này, để nhân viên không phải bất bình khi buộc phải tham gia các trò chơi vi phạm thuần phong mỹ tục".Theo MC Huỳnh Quang (28 tuổi), ở TP.Hải Phòng: "Trước đây tôi cũng hay khuấy động không khí trong những bữa tiệc liên hoan bằng thử thách nói nhanh không vấp. Tuy nhiên sau đó bị phản ứng và tôi không tiếp tục đưa ra thử thách này. Quả thật, khi đọc nhầm lẫn một cụm từ thành ý nghĩa khác trên sân khấu thì có thể khiến người chơi ngại ngùng suốt thời gian dài"."Thiết nghĩ, có nhiều trò chơi lành mạnh, độc lạ và trí tuệ hơn, vẫn có thể tạo ra không khí vui tươi, thì không nên tổ chức những trò chơi mang tính lố bịch, thô bỉ", MC Huỳnh Quang nói.
Tìm lại những anh hùng: Người hùng dân tộc Tày ở Cam Cọn
Giáo hoàng Francis được đưa vào Bệnh viện Gemelli ở Rome vào ngày 14.2 sau khi bị khó thở nhiều ngày. Ngài được chẩn đoán bị viêm cả hai lá phổi.Reuters đưa tin Tòa thánh Vatican ngày 22.2 lần đầu tiên dùng từ "nguy kịch" để miêu tả tình trạng của Giáo hoàng Francis. Trong thông báo vào tối 22.2 (giờ địa phương), Giáo hội Công giáo cho biết người đứng đầu Tòa thánh đã trải qua "một cơn khủng hoảng hô hấp kéo dài như hen suyễn" vào sáng cùng ngày nên phải truyền ô xy lưu lượng cao."Tình hình của Đức Thánh Cha vẫn nguy kịch. Giáo hoàng vẫn chưa qua khỏi nguy hiểm", Vatican thông báo và bổ sung rằng Giáo hoàng vẫn tỉnh táo và ngồi ghế cả ngày dù tình trạng "nặng hơn hôm qua". "Vào thời điểm hiện tại, tiên lượng vẫn được đảm bảo", Tòa Thánh cho hay.Ngoài việc thở ô xy, Giáo hoàng Francis cũng được truyền máu vì kết quả xét nghiệm cho thấy lượng tiểu cầu thấp, liên quan chứng thiếu máu.Trước đó, cùng ngày, Vatican thông báo rằng Giáo hoàng Francis sẽ không chủ trì buổi lễ ngày chủ nhật, lần thứ hai liên tiếp ngài bỏ qua sự kiện này.Viêm hai lá phổi là tình trạng nghiêm trọng có thể gây viêm và để lại sẹo trên phổi, gây khó thở. Vatican miêu tả tình trạng của Giáo hoàng Francis là "phức tạp" do hai hoặc nhiều vi sinh vật.Hôm 20.2, hai trong số các bác sĩ của Giáo hoàng nói rằng người đứng đầu Giáo hội Công giáo có nguy cơ cao do tuổi tác và sức khỏe yếu. Bác sĩ Sergio Alfieri thuộc đội ngũ điều trị tại Bệnh viện Gemelli cho hay có nguy cơ nhiễm trùng phổi lan sang đường mạch máu và phát triển thành nhiễm trùng huyết, khi đó "có thể rất khó vượt qua".
Những giá trị của Di sản Tràng An đã trở thành nguồn tài nguyên vô giá, là nguồn lực nội sinh và là động lực quan trọng để Ninh Bình vươn lên phát triển trong thời kỳ đổi mới, đưa Ninh Bình hội nhập vào mạng lưới di sản sở hữu danh hiệu UNESCO. Đặc biệt, Tràng An đang giữ vai trò hạt nhân, trung tâm, để Ninh Bình phát triển hệ thống đô thị của tỉnh theo hướng đô thị di sản.
Thi lớp 10 Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP.HCM) năm nay có gì mới?
Đầu tháng 12 vừa qua, Ding Ran, nhân viên văn phòng ở Bắc Kinh (Trung Quốc), lên kế hoạch du lịch nước ngoài cùng bạn trai. Cô mở phần mềm du lịch, kiểm tra vé máy bay từ Bắc Kinh đi Seoul (Hàn Quốc) nhận được báo giá khứ hồi là 4.359 nhân dân tệ (15,2 triệu đồng)."Vé máy bay quá đắt, tôi không đủ tiền mua nên không đi nữa", Ran chia sẻ câu chuyện của mình, để lại loạt bình luận trên các nền tảng mạng xã hội. Ngày hôm sau, cô kiểm tra lại thấy vé máy bay đã giảm còn khoảng 3.000 nhân dân tệ (10,5 triệu đồng).Ran không chắc các bình luận có tác động hay chỉ là trùng hợp. Cô cũng không hiểu cách thuật toán hoạt động như thế nào nhưng những gì cô làm đang được nhiều người dùng internet Trung Quốc áp dụng. Họ gọi đây là "thuần hóa ngược thuật toán".Trên các hội nhóm, mạng xã hội Trung Quốc, nhiều người đang chia sẻ những trải nghiệm kỳ lạ về việc bị dữ liệu lớn chèn ép. Một cư dân mạng cho biết khi đặt phòng khách sạn trong chuyến công tác, báo giá của anh luôn cao hơn đồng nghiệp 50 nhân dân tệ (175.000 đồng) với cùng loại phòng, cùng thời gian.Người khác cho biết với cùng ứng dụng gọi xe, cùng địa điểm, cùng thời gian, loại xe, báo giá của mỗi người cũng sẽ khác nhau, chênh lệch có lúc lên đến 10 nhân dân tệ (35.000 đồng).Người dùng sau đó phát hiện ra giá trên các ứng dụng sẽ phụ thuộc nhiều vào thói quen chi tiêu, thu nhập, nghề nghiệp của từng người thay vì một giá niêm yết như nhau. Điều này đã thổi bùng nhiều tranh cãi trong cộng đồng.Giáo sư Chen Bing tại Trường Luật - Đại học Nankai nói với Sina, việc "khai thác" dữ liệu lớn có thể thấy ngay trong việc chênh lệch giá sản phẩm. Với cùng mặt hàng, chất lượng, các nhà cung cấp dịch vụ thường đưa ra mức giá khác nhau cho từng nhóm khách hàng. Ông Bing dẫn một vụ kiện thực tế diễn ra từ năm 2021. Nguyên đơn là Hu Moumou kiện một công ty du lịch lên tòa cấp thành phố Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang. Người kiện cho rằng giá phòng khách sạn anh đặt qua ứng dụng của công ty cao hơn nhiều so với giá thực tế. Khách hàng cáo buộc nền tảng đã dựa vào dữ liệu, đẩy giá sản phẩm lên cao, cấu thành hành vi lừa đảo. Tòa án sau đó kết luận công ty đã khiến khách hàng hiểu sai về các quảng cáo, giá ưu đãi, buộc bồi thường.Tháng 11 vừa qua, cơ quan chức năng Trung Quốc đã yêu cầu các nền tảng phải chấn chỉnh lại thuật toán, cấm hành vi dùng dữ liệu lớn để chèn ép người dùng. Thông báo nêu rõ việc cấm lợi dụng độ tuổi, nghề nghiệp, mức chi tiêu và các đặc điểm khác để định giá khác nhau cho cùng một mặt hàng, áp mã ưu đãi.Để chống lại sự kiểm soát của dữ liệu lớn, người dùng Trung Quốc đang khởi xướng phong trào "giết chết" thuật toán. Ngoài việc liên tục để lại các nội dung gây nhiễu về giá như Ding Ran làm, nhiều người thậm chí tải ứng dụng về, đăng ký thành viên mới dùng, sau đó xóa ứng dụng rồi tải lại. Việc này không chỉ ngăn chặn các nền tảng thu thập quá nhiều dữ liệu mà còn giúp họ nhận được nhiều ưu đãi.Cộng đồng mạng Trung Quốc chỉ ra các bằng chứng cho thấy người dùng mới luôn nhận được nhiều ưu đãi, khuyến mãi hơn khách hàng mua gói thành viên. Do đó họ tìm nhiều cách để "giết chết" dữ liệu lớn bằng cách liên tục xóa ứng dụng, rồi tải lại khi cần. Các dịch vụ làm giả số điện thoại để đăng ký tài khoản cũng đặc biệt hút khách.Tuy nhiên phong trào "thuần hóa thuật toán" có thể chỉ khả dụng với những mô hình đơn giản. Giáo sư Chen Bing cho rằng các thuật toán AI được các nền tảng dùng ngày nay khác nhiều với truyền thống. "Thuật toán truyền thống là các chương trình cài sẵn với kết quả có thể dự đoán được, trong khi các mô hình AI ngày nay đã nâng cấp lên khả năng tự học và kết quả đầu ra luôn khó dự đoán, rủi ro là không thể tránh khỏi", ông Bing nói.Theo giáo sư, hệ thống dùng dữ liệu lớn để tạo ra chân dung hoàn thiện về người dùng. Việc "thuần hóa ngược" có thể giúp giảm giá trong giai đoạn đầu, nhưng các thuật toán tiếp theo sẽ xác định dựa trên số lượng đơn hàng, thói quen mua sắm, dịch vụ liên quan... khiến thuật toán trở nên thông minh hơn. Cuối cùng giá vẫn sẽ tăng. Ngay cả các cơ quan thực thi pháp luật cũng khó xác định được tính minh bạch đằng sau những con số.Việc "thuần hóa thuật toán" về lâu dài chỉ có thể thực hiện thông qua luật chống cạnh tranh. Hoạt động của thuật toán phải tuân theo các giá trị công bằng và hợp lý. Giáo sư Bing cho rằng các công ty internet phải thường xuyên sửa đổi và cơ quan quản lý phải điều chỉnh luật để khiến thuật toán trở nên chuẩn mực, minh bạch hơn.
